Een zeiltocht brengt mij in Syvota, een haven aan de Zuidkant van het Griekse eiland Levkas. ’s Morgens ga ik naar de bakker. Een Engelsman, die voor mij aan de beurt is bestelt brood en croissants. De croissants zijn enorm, zeker 2x de lengte en 4x het volume van de gebruikelijke Franse croissants.
“Waarom zijn de croissants zo groot?” vraagt de Engelsman. “Omdat de mensen dat lekker vinden”, antwoordt de winkelbediende. Ik kan het niet nalaten mij in het gesprek te mengen en zeg: “Omdat alles hier groter wordt: grotere huizen, grotere schepen (onder de 40 ft is er geen zeiljacht meer te vinden in de haven), grotere havens”. De mooie idyllische havenkom is nu afgeladen met pontons om nog meer schepen een plek te bieden (de haven bij Preveza biedt zelfs plek aan 3000 schepen- geen tikfout). De Engelsman beaamt mijn observatie en vult de lijst van groot, groter, groots aan:”En dan heb je ook nog de trend van de mega-catamarans. In de haven van Syvota verdrukt de groei van het aantal en de omvang van de schepen de traditionele vissersvloot. Misschien komt dat ook door de sterk afnemende visstand in de Middellandse zee als gevolg van overbevissing en opwarming van het zeewater. Dat zou kunnen maar het enige kleine vissersbootje lijkt niet erg op zijn plek.
The bigger and better show zou mijn vader 40 jaar geleden gezegd hebben. Zeker bigger, maar better? Volgens Jason Hickel (in zijn boek Less is more) wordt in de huidige economie vooruitgang vertaald als groei. En om meer groei te realiseren wordt op kwaliteit ingeleverd. Sneller stuk, sneller vervangen door een nieuw exemplaar. Waarom wil de mens steeds groter en steeds meer? Vinden wij dat net als een megalomane croissant echt lekker? En als dat zo is voor wie is dat nu eigenlijk beter?
Wat een gedachten om 8 uur s’morgens bij de bakker als ik met mijn broodje terug naar de boot loop.
Juni 2023