Stukjes van de puzzel van klimaat en tijd; nr 9: Gletsjers

Apr 29, 2022

Skaftafellsjökull – foto nora van klingeren

IJsland is bijna een en al gletsjer. Vrijwel alle gletsjers zijn net zo als elders op de wereld aan het inkrimpen. Naarmate meer sneeuw verdwijnt, gaat het steeds sneller. Volgens de IJslandse onderzoekscommissie zijn de gletsjers in 2150 zijn verdwenen. De kreet last chance tourism doet al zijn ronde.

Uit de Groene Amsterdammer, d.d. 20 mei 2020, een rouwdienst op de top:

In 2014 verklaarde Siggurdson de Ok-gletsjer officieel dood. ‘Ik had een inventarisatie gedaan van alle gletsjers in IJsland en daar een kaart van gemaakt.’ Toen hij zag dat de Ok zich veel sneller terugtrok dan hij had verwacht, concludeerde hij dat de gletsjer niet meer bewoog. ‘En dat is de definitie van een dode gletsjer: Stilstand.’ Hij laat me de officiële ‘overlijdensakte’ van Ok zien.

Het is de verwachting dat de Snæfellsjökull, de gletsjer waar Jules Verne zijn beroemde reis naar het middelpunt van de aarde begon, al binnen dertig jaar verdwenen zal zijn.

In de film “2021: After ice”  (https: climatevis.com/after-ice) wordt een mooi maar tegelijk beangstigend beeld gegeven van het verdwijnen van de gletsjers op IJsland.

Het smelten van de gletsjers en de gelijktijdige opwarming en verzuring van de omringende oceaan heeft veel gevolgen. Natuurlijk voor de visstand rondom IJsland en verschuivingen van soorten van de wateren aan de zuidzijde naar wateren aan de Noordzijde. Deze migraties van vissen leiden weer tot aan afname van de vogelstand, zeehonden en walvissen.

Bij het ontdooien zal de loop van de rivieren veranderen en uiteindelijk sterk inkrimpen. Het verdwijnen van de gletsjers betekent ook het verdwijnen van stuwmeren en daarmee valt deze vorm van elektriciteitsvoorziening weg.

Het opwarmen heeft wel een positief effect op de plantengroei (en mogelijk de bomen), maar tegelijkertijd draagt meer groen in plaats van wit weer bij aan een verdere opwarming. Net als elders in de pool regio zal de permafrost ontdooien, de aardlagen instabiel worden en leiden tot meer aardverschuivingen.

Gletsjerman kijkt naar de tijden die komen gaan:

Iceberg lake uitkijkend op Fjallsjökull – Foto Nora van Klingeren